Renk Bilgisi ve Unsurları

Pigment renklerinin birbiriyle karışması, karışımdan ışığın çıkmasına (azalmasına) yol açar. Bu olay çıkarmalı karışım olarak adlandırılır. Pigmentler ışığı azaltma yoluyla renk kazanarak yani çıkarmalı karışımla objeleri boyar. Pigment renkleriyle boyama, ışığın renklendirmesinin tersidir.

Bunların birbirleriyle karışması, yani ışığın azaldığı bir işlemdir. Bu nedenle üç birincil pigment rengini karıştırırsak siyah oluşur. Çıkarmalı karışımla elde edilen renkler toplamalı karışımla elde edilen renklere göre daha koyudur.

Bu durumu net olarak açıklamak gerekirse; ışığın cisme renk vermesi, eklemeli karışım olarak tanımlanmaktadır. Kısaca ışık, renk ışınlarını birbirine eklemesi sonucu, yani eklemeli karışımla cisimleri boyamaktadır. Pigmentlerin bir cisme renk vermesi ise çıkarmalı karışım olarak tanımlanmaktadır.

Kısaca pigmentler (boya maddeleri) ışığı azaltma (karışımdan ışığın çıkarılması) yoluyla renk kazanmakta, yani çıkarmalı karışım yoluyla cisimleri boyamaktadır.

Ana Renkler

Ana renkler, diğer renklerin karışımıyla üretilemeyen renklerdir. Renklerin kaynağının ve renk teorilerinin bilinmesi, renklerin birincil ve ikincil renk olarak nasıl sıralandığının anlaşılmasını kolaylaştırmaktadır.
Işık renklerinin karıştırılmasında birincil renkler kırmızı, yeşil ve koyu mavidir. Bu birincil ışık renklerinden kırmızı ile yeşilin karışımından sarı, yeşil ile koyu mavi karışımından siyan mavi, koyu mavi ile kırmızının karışımından ise macenta oluşmaktadır.

Üç ana ışık renginin karışımından ise beyaz elde edilmektedir.
Pigmentlerde ise üç birincil renk, çeşitli ölçülerde karıştırıldığında diğer ara renkleri oluşturur (Şekil 6). Bu birincil renkler; siyan mavi, macenta ve sarıdır. Bu pigment renklerinden macenta kırmızısı ile sarı karışımından kırmızı renk, sarı ile siyan mavisi karışımından yeşil, siyan mavisi ile macenta karışımından ise koyu mavi renk oluşmaktadır. Buna göre elde edilen kırmızı, yeşil ve koyu mavi renkler ikincil pigment renkleridir. Üç ana pigment renginin karışımından ise siyah renk oluşmaktadır.

Işık renk karışımında birincil renkler olan kırmızı, yeşil ve koyu mavi pigment renk karışımda ikincil renklerdir. Pigment renk karışımında ise birincil renkler olan siyan mavisi, macenta ve sarı, ışık renk karışımında ikincil renklerdir.

Ara Renkler

Çıkarmalı ve eklemeli karışımda renk oluşumlarının farklı olmasından dolayı, ana ve ara renklerinin de farklı olması doğaldır. Sanat eğitiminde genellikle yanlış aktarılan konuyu özetlemek gerekirse; Pigment renklerinde birincil rengin kendisine yakın ikincil renkle karıştırılması ile üçüncül renk elde edilmektedir. Ara renkler renk çemberinde birincil renkler arasındadır.

Bununla birlikte üçüncül renkleri, ikincillerle karıştırarak zümrüt yeşili, ultramarin mavisi, açık yeşil, menekşe moru, karmen kırmızısı ve turuncu renklerin bulunduğu daha koyu bir başka dizi elde edilebilmektedir. Birincil veya ikincil renklerin oranlarını değiştirerek sınırsız sayıda renk elde etmek mümkündür.

Tamamlayıcı (Complementary) Renkler

Renkler psikolojik etkileri açısından farklılıklar gösterir ve göz, yüzey üzerinde renklere baktığında, onların yalnız görünümlerinin ters etkilerini yok etmek için tamamlayıcı renkleri arar. Tamamlayıcı kontrast renklerin ışık değerlerinin eşit olması dengeyi kuvvetlendirir.

Tamamlayıcı pigment renkleri; iki birincil rengin karışımından oluşan ikincil rengin tamamlayıcısı, karışımda bulunmayan birincil renktir. Buna gore; siyan mavisinin tamamlayıcısı kırmızı, macenta kırmızısının tamamlayıcısı yeşil ve sarı rengin tamamlayıcısı koyu mavidir. İki tamamlayıcı rengin bir biri ile karışımından siyah, yani ışıksızlık durumu oluşmaktadır